صحابه و کتابت حدیث + دانلود PDF
متن جلسه پنجم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتی زیدعزه در تاریخ 19 آذرماه 1393
تا کنون، از «کتابت حدیث در عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم» سخن گفتیم و نشان دادیم که سنّت آن بزرگوار، بر لزوم کتابت استوار است. پس از آن، احادیث گزارش شده از رسول‌اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله در منع کتابت را نقد کردیم و نشان دادیم که از حجّیّت، ساقط است. اکنون، شماری از صحابیان را یاد می‌کنیم که حدیث را می‌نگاشتند و بر نگارش و نشر آن، تأکید می‌ورزیدند.
از آن‌چه در بحث پیشین آوردیم، روشن شد که رسول‌اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله بر کتابت حدیث تأکید می‌کرده است و کتابت حدیث، به امر رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌وآله، به روزگار حیات آن بزرگوار، معمول بوده؛ و هیچ منعی از جانب آن بزرگوار در نگارش حدیث، صادر نشده است؛ و روایات منسوب، قطعاً برساخته است و از حجّیّت، ساقط. بدین‌سان، باید تأمّل کرد و به دقّت در نگریست که صحابیان چه می‌کردند. آیا آنان به ضبط و ثبت حدیث، همّت می‌گماشتند یا نه؟ تأمّل در نصوص تاریخی و بررسی منابع شرح حال نگاری، تردیدی باقی نمی‌گذارد در این‌که، پاسخ این سؤال نیز مثبت است؛ و نشان می‌دهد که صحابیان به پیروی از تأکیدها و ترغیب‌های پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله حدیث را می‌نوشتند. از نگاشته‌ها و نوشته‌های آنان، در متون کهن، گاه به «صحیفه» و دیگرگاه به «نسخه» یاد شده است. اکنون این دو اصطلاح را بازشناسی کنیم.
