یهودا ناسی و یهودیت جدید

مطرح شده در جلسه ششم کلاس علل الحدیث
نویسنده: عبدالله شهبازی
پس از قتل شمعون بن جمالیل اول (سال 70 میلادی) به مدت ده سال یوحنان بن ذکایی ریاست «سنهدرین» را به دست داشت. سپس، در سال 80 میلادی، ربان جمالیل دوم، پسر شمعون، ریاست الیگارشی حاخامی را به دست گرفت. به دلیل خلاء سیاسی آن زمان در رهبری یهودیان، دولت روم ریاست ربان جمالیل دوم را به رسمیت شناخت. بدینسان، او به یک مقام رسمی و «رئیس یهودیان» بدل شد. ربان جمالیل دوم با مقامات رومی رابطه نزدیک داشت؛ به اتفاق برخی از اعضای «سنهدرین» سفرهایی به شهر رم کرد و با مقامات عالی رتبه رومی و اعضای خاندان امپراتور دیدار نمود. در زمان او حاخام های بزرگ یهودی به مسافرت های متعدد دست زدند، با سران جوامع یهودی در فلسطین و خارج از فلسطین دیدار کردند و سرانجام بقایای پراکنده بزرگان یهودی را در سرزمین های تابع دولت های ایران و روم در پیرامون رهبری «سنهدرین» و ربان جمالیل دوم سامان دادند. (1)
با مرگ ربان جمالیل دوم (116م.)، ریاست الیگارشی یهودی و «سنهدرین» به پسرش شمعون منتقل شد. در زمان ربی شمعون بن جمالیل دوم برخی از اعضای خاندان های یهودی مستقر در بین النهرین به فلسطین آمدند و مناصب عالی حاخامی را به دست گرفتند. از آن پس این سنت ادامه یافت (2). چنانکه پیشتر گفتیم، خاندان هیلل نیز خود از یهودیان بین النهرین بود. شمعون بن جمالیل دوم پدر یهودا ناسی است.
یهودا بن شمعون بن جمالیل دوم، بزرگترین چهره الیگارشی حاخامی در سده های نخستین دوران مسیحی به شمار می رود. سهم یهودا ناسی (3) در بنیانگذاری نهادهای سیاسی و فقهی یهودیت و اقتدار اقتصادی و سیاسی الیگارشی یهودی چنان عظیم است که به درستی می توان او را بنیانگذار یهودیت جدید نامید. یهودیان او را «ربی شاهزاده یهودا» (4) و «آقای قدیس ما» (ربنو ها کدوش) (5) می نامند و بطور خلاصه به «ربی» شهرت دارد. زمانی که بطور مطلق از «ربی» سخن می رود منظور یهودا ناسی است. یهودا ناسی پیش از سال 192 میلادی به جای پدر رئیس یهودیان شد و قریب به پنجاه سال با اقتدار تمام ریاست یهودیان جهان را به دست داشت. امروزه، آرامگاه او در بیت شعارم فلسطین (6) زیارتگاه یهودیان است. (7)

تاریخ تلمود

مطرح شده در جلسه ششم کلاس علل الحدیث

از مشنا و گمارا تا تلمود
نویسنده: عجاج نویهض
ا . کُهِن در مقدمه ی کتاب «گنجینه اى از تلمود» می گوید: وقتى وسایل جدید براى تفسیر تورات فراهم آمد و کار بررسى و تفسیر آن مختص دانشمندان شد، این عده به نام « تنائیم » (1) یعنى معلمان خوانده شدند و کارشان « مشنا » نام گرفت. کسی که بیشترین تأثیر را در این زمینه گذاشت « هلّیل » بود. او که بر اساس روایات شفاهى، از طریق مادرش به داود مى رسد در بابل به دنیا آمد، سپس به فلسطین مهاجرت کرد و مدت چهل سال حِبْر یا رَبَن بلامنازع این سرزمین بود. هلّیل نماینده دیدگاه « فریسیان » است. کهن مى گوید: «تفاسیر هلّیل به گونه اى بود که با مقتضیات روز و نیازهاى نوظهور هماهنگى داشت» و این یعنى دست و دل بازى در تأویل، به منظور توسعه دامنه تورات شفاهی؛ در حالى که « صدوقیان » این شیوه را رد مى کردند و همچنان بر موضع خود پاى مى فشردند. کهن مى نویسد: هلیل بنیادگذار مکتب تنائیم بود و همتایش شمّاى نیز که با وى در یک عصر مى زیست، مکتب دیکر را به وجود آورد. در خلال هفت دهه ی نخست قرن اوّل میلادى این دو مکتب و جریان هاى وابسته به آنها بر افکار توده یهودِ زیر سایه ی فریسى حاکم بود؛ امّا مکتب هلّیل در تفسیر شریعت سهل گیرى و آزادمنشى داشت، در حالى که مکتب شماى سختگیر و محافظه کار بود. در « تلمود » (2) دست کم سیصد مورد اختلاف میان این دو مکتب ثبت شده است، ولى در نهایت روش هلیل پیروز شد. هلیل به شیوه علماى مشرق زمین محفوظات، بسیارى در ذهن خود داشت. او نخستین گردآوردنده مواد «مشنا» به شمار مى آید. سخنان شفاهى او نگهدارى شد و اینها همه به صورت نخستین نسخه ی مشنا درآمد.

انجمن سنهدرین سرچشمه ی تلمود

مطرح شده در جلسه ششم کلاس علل الحدیث
نویسنده: عجاج نویهض
« سنهدرین » (1) به معناى عام آن، عبارت است از « سینودس » یا عالی ترین انجمن دینى یهود که شبیه سینودس در مجامع مسیحی است. صحبت در این باره احتیاج به بینش و آگاهى بیشترى از سوى خوانندگان امروز دارد. چرا که سنهدرین در رابطه با «دانشوران صهیون» روزگار ما از اهمیت پنهان فوق العاده اى برخوردار است. حتى می توان گفت که دانشوران صهیون و سنهدرین دو واژه مترادف هستند و یک مفهوم دارند.
اما پیدایش سنهدرین تحت نامی که ریشه ی یونانى دارد در اثناى جنگ هاى مکابى و یا اندکی پیش از آن بود. در آن زمان یهودی ها از دو طرف شدیداً زیر فشار بودند: بطالسه ی مصر و سلوکی هاى سوریه. یهودی ها هرگاه با مشکلات و مصیبت هاى سختى مواجه مى شدند و آنها را در آستانه ی نابودى و ریشه کن شدن قرار مى داد، با تمام نیروى خود به حماسه پردازى روی مى آوردند تا بدین وسیله روحیه ی توده یهود و رجال آنها را تقویت کنند. این امر سبب شد تا در میان آنها اساطیر و داستان هاى عجیب و غریب به وجود آید. بعد از بازگشت از اسارت، این گرایش مرحله به مرحله بویژه در خلال جنگ هاى مکابى، در یهود شدّت گرفت. کما این که در امور خود نیز بیش از پیش به ریاکارى و دو پهلویى روى آوردند: گاه آشکار بود و گاه پوشیده، گاه پیدا و گاه ناپیدا، گاه در پرده و گاه بى پرده. و هدفشان از این کار ترسانیدن دشمنان پیرامون خود بود؛ دشمنانى که پایان ناپذیر بودند چرا که درنده خویى یهود پایان ناپذیر است.

آغاز منع نقل و تدوین حدیث + دانلود PDF

متن جلسه ششم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتی زیدعزّه در تاریخ 1 بهمن 1393

جریان منع کتابت و تدوین حدیث و به دیگر سخن، عدم لزوم نگارش و ثبت و ضبط گفتار رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم چونان اندیشه‌ای در ذهن کسانی، ریشه در زمان رسول الله صلی الله علیه‌ و آله‌ و سلم دارد. قریشیان -حال به هر انگیزه‌ای- بر این پندار بودند و کتابت کلام رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم را روا نمی‌دانستند، عبدالله بن عمرو بن عاص می‌گوید:
من هر آن چه از پیامبر می شنیدم می نوشتم و با این کار می خواستم از تباهی آن ها جلوگیری کنم. قریش مرا از این کار بازداشتند و گفتند: «هر آن چه از پیامبر می شنوی می نویسی، و حال آن‌که پیامبر بشری است که در حال خشنودی و ناخشنودی سخن می‌گوید؟...» (1)
برخی از پژوهشگران بخشی از این نقل را (رسول الله بشر یتکلم فی الغضب والرضا) نشان انگیزه این موضع‌گیری قریشیان در برابر کلام رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دانسته اند، بدین معنا که آنان از این که سخنانی از پیامبر نشر شود که از سّرِ خشنودی درباره کسانی و از سَرِ خشم درباره کسانی گفته شده است، تن می‌زدند و عملاً این حرکت، نوعی آینده نگری برای حراست از موقعیت افراد و زدودن موانع برای دست یابی بر قدرت و حاکمیت بود. (2) گو این‌که این تحلیل چندان دور از واقع نمی‌نماید، به ویژه با توجه به برخورد قریشیان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در آستانه رحلت، و نصوصی که می‌تواند انگیزه‌های سیاسی آن ماجرا را بنمایاند. اما گفتنی است که واقعیت ذهنی بسیاری از قریشیان درباره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دقیقاً چنین بوده است؛ یعنی آنان نه تصور درستی از جایگاه نبوت داشته‌اند و نه درک درستی از اهمیت و جایگاه کلام آن بزرگوار.

دانلود صوت جلسه ششم علل الحدیث

دانلود صوت جلسه ششم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام و المسلمین عزّتی زیدعزه

در تاریخ 1 بهمن ماه 1393