دانلود صوت جلسه چهاردهم علل الحدیث

دانلود صوت جلسه چهاردهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام و المسلمین عزّتی زیدعزّه

در تاریخ 9 اردیبهشت ماه 1394

راهیابی وضع و جعل (3) + دانلود PDF و Word

متن جلسه چهاردهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتـی زیدعزّه در تاریخ 9 اردیبهشت ماه 1394
ج. نشانه‌ها و معیارهای شناسایی روایات موضوع
چنان که گذشت، حرکت دروغ پردازی در حدیث از زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلم) آغاز شد و پس از حیات ایشان، به ویژه در زمان امویان، گسترش یافت و صدها سخن موضوع و مجعول به انگیزه های گوناگون به منابع روایی ما راه یافت. از این رو، از دیرباز حدیث شناسان در ارزیابی احادیث، گاهی از قراین سندی و گاه از قراین محتوایی، به درستی و نادرستی حدیث پی می برند. شارع مقدس هم در ارزیابی احادیث، برای تشخیص صحیح از سقیم از سویی با سکوت خود رویّه عقلا را امضا کرده و از سویی دیگر، خود نیز برخی مصادیق نقد سندی؛ مانند سفارش به ذکر راوی حدیث و نقد محتوایی مانند عرضه‌ی حدیث بر قرآن و سنت را تأسیس نموده است. نقد سندی و نقد محتوایی در بازشناسی حدیثِ درست از نادرست لازم است و بایسته است این دو شیوه با هم بررسی و اعمال شود.
درایه نویسان برای شناختن حدیث جعلی، نشانه هایی بیان کرده اند، بعضی از این نشانه ها راجع به سند و بعضی مربوط به متن حدیث است. اینک به اختصار چند نمونه از نشانه های جعل حدیث را یاد می آوریم: (1)

راه یابی وضع و جعل (2) + دانلود PDF و Word

متن جلسه سیزدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتـی زیدعزّه در تاریخ 2  اردیبهشت ماه 1394
ب. انگیزه ها و عوامل وضع حدیث
با نگاهی گذرا به تاریخ حدیث به آسانی می توان پی برد از صدر اسلام تاکنون افرادی به انگیزه ها و اسباب گوناگون دست به جعل حدیث زده و مطالبی را به رسول خدا و ائمه معصومین علیهم السلام نسبت داده اند. (1)
مهمترین اسباب و انگیزه های وضع و تحریف در احادیث را می توان به طور خلاصه در چهار انگیزه‌ی سیاسی، فرهنگی و دینی، اقتصادی و دین‌ستیزی برگرداند. چه بسا هر یک از این اسباب و انگیزه ها نیز اقسامی داشته باشد که به اختصار به بررسی آن می پردازیم. (2)

دانلود صوت جلسه سیزدهم علل الحدیث

دانلود صوت جلسه سیزدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام و المسلمین عزّتی زیدعزّه

در تاریخ 2 اردیبهشت ماه 1394

راهیابی وضع و جعل (1) + دانلود PDF و Word

متن جلسه دوازدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتـی زیدعزّه در تاریخ 26 فروردین ماه  1394
دروغ‌پردازی در حدیث از زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) به صورت کمرنگ آغاز شد و پس از حیات ایشان، به ویژه در زمان امویان، گسترش یافت. صدها سخن مجعول از جاعلان حدیث با انگیزه‌های گوناگون سیاسی مانند خلافت و حکومت، انگیزه‌ی فرهنگی و دینی مانند پیدایش فرقه‌های کلامی و فقهی، غلو و تندروی، تعصبات قومی و قبیله‌ای، اسرائیلیات و حتی خیرخواهی جاهلانه مانند ترغیب به قرائت قرآن، مستحبات و اذکار، انگیزه‌ی مالی و دنیوی چون تقرب به سلاطین، مصالح شخصی و فروش اجناس و کالا و انگیزه‌ی دین‌ستیزی به منابع روایی راه یافت و به دلیل انتساب ظاهری به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) از قداست و اعتبار برخوردار شدند.
این پدیده که بزرگترین و خطرناک‌ترین آفت حدیث است، وضع یا جعل حدیث نام دارد. پدیده‌ی وضع و جعل یکی از تلخ‌ترین حوادث فرهنگی در تاریخ اسلام است که در حقیقت جنگی بود به نام دین علیه دین. آنچه جاعلان حدیث برمی‌ساختند، به مثابه‌ی تیشه‌هایی بودند که پیوسته در حال قطع ریشه‌ی اسلام و تخریب مبانی عقیدتی و اخلاقی اسلام به کار بسته می‌شدند.
این نوع حدیث که از آن به کلام دروغین و ساختگی تعبیر کرده‌اند، از انواع حدیث ضعیف و بدترین نوع آن است که می‌تواند به عمد یا خطا با نیت شر یا خیر، جعل و منتشر شود و روایت آن، جز برای آگاهی و هوشیار کردن امت به این قسم از احادیث، روا نیست.
در اینجا به تحلیلی اجمالی از مقوله‌ی وضع در حدیث که خود موجب پیدایش آسیب‌های متعدد دیگری در فهم حدیث شده است، و نیز عمده‌ترین انگیزه‌ها  و عوامل وضع و معیارهای شناسایی روایات جعلی می‌پردازیم.

دانلود صوت جلسه دوازدهم علل الحدیث

دانلود صوت جلسه دوازدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام و المسلمین عزّتی زیدعزّه

در تاریخ 26 فروردین ماه 1394

غفلت و اشتباه راوی + دانلود PDF و Word

متن جلسه یازدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام عزّتـی زیدعزّه در تاریخ 20 اسفند 1393
در اینکه برخی راویان سهو یا نسیان داشته و یا در ضبط روایت ضعیف بوده اند، تردیدی نیست. (1) غفلت و اشتباه راوی در حدیث بیشتر مربوط به نقص شنوایی، اشکال نوشتاری، کم حافظگی یا چیزهای دیگر است. چه بسا راوی در شرایطی قرار گرفته که حدیثی را درست پنداشته و آن را همان گونه به دیگران منتقل کرده است.
حضرت امیر علیه السلام از این گونه راویان که دچار وهم و اشتباه گردیده اند، یاد می کند و شاخصه ی این گونه افراد را در بی تعصبی شان دانسته است؛ یعنی همین که دلیل و برهانی بر بطلان فهمشان بیابند، توهّم خود را رها می کنند. حضرت در خطبه ی 210 نهج البلاغه می فرماید: «و رَجُلٍ سَمعَ مِنْ رَسُولِ الله شَیئاً لَمْ یَحْمِلْهُ عَلی وَجْهِهِ وَ وَهِمَ فِیهِ و لَمْ یَتَعَمَّدْ کَذِباً فَهُوَ فی یَدِهِ یَقُولُ بِهِ و یَعْمَلُ بِهِ وَ یَرْوِیهِ فَیَقُولُ أنا سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ الله صلی الله علیه و آله فَلَوْ عَلِمَ المُسْلِمُونَ أنَّهُ وَهَمٌ لَمْ یَقْبَلُوهُ وَلَوْ عَلِمَ هُوَ أنَّهُ وَهَمٌ لَرَفَضَهُ» (2)؛ و (راوی دوّم) کسی است که چیزی از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیده، ولی چنان که باید به خاطر نسپرده است و در آن به خیال پردازی دچار گشته، ولی قصد دروغ گفتن نداشته است. آن حدیث نزد اوست، آن را روایت کرده و بدان عمل می کند و می گوید: من این را از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم و اگر مسلمانان می دانستند وی در آن حدیث اشتباه کرده است، از او نمی پذیرفتند و او هم اگر می فهمید، از آن دست می کشید. (3)

دانلود صوت جلسه یازدهم علل الحدیث

دانلود صوت جلسه یازدهم کلاس علل الحدیث حجة الاسلام و المسلمین عزّتی زیدعزّه

در تاریخ 20 اسفندماه 1393